We krijgen van onze gemeenten/stad en inwoners steeds vaker de vraag of composteerbare bekers, pampers, hondepoepzakjes, borden, bestek, kattenbakvulling enzovoort in de gft-zak mogen. Het antwoord is neen, maar waarom niet?
Er zijn verschillende redenen:
1. Het is niet omdat op de verpakking van het product staat dat het composteerbaar is of zelfs een label heeft, het in de gft-zak mag. Boodschappen van de producent of labels zijn geen sorteerregels.
2. Composteerbaarheid is een heel ruime en vage term. Plastic kan composteerbaar zijn in heel specifieke omstandigheden en over een periode van jaren maar niet binnen het verwerkingsproces van een industrieel gft-composteerinstallatie.
3. Er worden in de sorteerregels enkel afvalstoffen opgenomen die door elke composteerinstallatie kan verwerkt worden én waarvan alle merken, soorten, evengoed composteerbaar zijn. Zo zijn de theezakjes en koffiepads van de lijst afgehaald. Sommige merken verwerken kleine hoeveelheden plastic (die je niet kan zien) in hun producten. Het is nu voor de consument, ophaler en verwerker niet meer uit te maken welke geen plastics bevatten en welke wel. Het resultaat is dat de OVAM deze uit de sorteerregels heeft geschrapt.
4. 'Gewone' plastic recycleren is een betere oplossing dan biodegradeerbare plastic composteren. Als je (bio)plastic composteert, verlies je het materiaal zoals in een verbrandingsoven. Je hebt wel compost die je verder kan gebruiken maar composteerbare plastic vermindert de kwaliteit van compost. Het is dus beter om een plastic wikkel rond je folder, bordjes, bekers, bestek te laten recycleren (in de plastic container in het recyclagepark en binnenkort de uitgebreide PMD-zak, dan de composteerbare versie te laten composteren. Heel wat plastic afval kan nu nog soms moeilijk ingezameld worden of op een goede manier verwerkt maar dit gaat de komen jaren verbeteren: de uitgebreide PMD-zak komt eraan; de OVAM streeft ernaar om zo snel mogelijk pampers apart te laten recycleren; er zijn veel innovatieve projecten rond plastic verwerken aan de gang enzovoort.
Wat is dan wel een goed alternatief voor al die wegwerpproducten?
Afval voorkomen is altijd de eerste en beste oplossing! Wat er niet gecreëerd wordt, moet niet verwerkt worden.
Gebruik dus zoveel mogelijk herbruikbare alternatieven zoals herbruikbare bekers en eetbakjes, borden, bestek,...uit de kringwinkel, herbruikbare luiers,...
Dossier bioplastic
Bioplastic is een vage term. In dit dossier vind je wat meer tekst en uitleg. In de link naar Vlacovaria, juni 2019 van Vlaco vind je een uitgebreid verslag van hun Symposium 'Bioplastic in de biologische kringloop'. Als je je echt wil verdiepen in deze materie, is dit verslag zeker een aanrader.
Bioplastic
De term 'bioplastic' verwijst naar 2 groepen plastic die goed uit elkaar moeten gehouden worden:
1. Plastic die gemaakt is van biomassa in plaats van aardolie. Dit kan natuurlijke biomassa zijn (plantaardig of dierlijk) maar dit kan ook om synthetische biomassa gaan of een combinatie ervan.
2. Plastic die bioafbreekbaar is of (in theorie) composteerbaar in bodem, oppervlaktewater of zeewater. Deze plastic kan op basis van biomassa gemaakt zijn maar ook op basis van aardolie.
Bioafbreekbare plastic
Bioafbreekbare plastic is plastic dat in bepaalde omstandigheden afbreekt en omgezet wordt in water, biomassa en CO². Bij dit soort plastic komen er dus geen microplastics in het milieu terecht.
Maar... het verhaal is jammergenoeg veel complexer dan dat. De ene soort biodegradeerbare plastic zal enkel afbreken in contact met aarde (aan een bepaalde temperatuur en duurtijd), de andere soort enkel in zoetwater en nog een adere soort enkel in zeewater.
'Composteerbare' plastic
Composteerbare plastic is plastic die biodegradeerbaar is in aarde, bodem.
Maar... ook hier moeten weer kanttekeningen bij gemaakt worden. Het is niet omdat de fabrikant zegt dat het composteerbaar is of zelfs een label 'compost' heeft, dat deze plastic in je eigen composthoop of zelf in een industriële composteerinstallatie (waar je GFT-zak naartoe gaat) kan gecomposteerd krijgen. Deze plastics zijn composteerbaar in bepaalde omstandigheden en binnen een bepaalde termijn die erg lang kan zijn.
